सामुदायिक रेडियो परामर्श सम्मेलन सम्पन्न

  • त्रिशूली प्रवाह
  • २५ फाल्गुन २०७९, बिहीबार १३:१९
  • राजेन्द्र बस्नेत

बैरेनी (धादिङ), रेडियो धादिङले आयोजना गरेको सामुदायिक रेडियो परामर्श सम्मेलन मंगलबार सम्पन्न भएको छ । उक्त सम्मेलनको उद्घाटन सञ्चार सूचना प्रविधिमन्त्री रेखा शर्माले गर्दै राजनीति र सामाजिक परिवर्तनमा सामुदायिक रेडियोहरूको महत्वपूर्ण भूमिका रहेकाले स्थानीय तथा मातृ भाषामा समाचार तथा कार्यक्रम प्रसारण गरेर थप भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने बताए ।

कार्यक्रममा नगरपालिका र गाउँपालिका प्रमुख-अध्यक्ष, उपप्रमुख-उपाध्यक्ष, प्रमुख जिल्ला अधिकारी, जिल्लाका पत्रकार र देशभरका ६० सामुदायक रेडियोका अध्यक्ष तथा स्टेसन म्यानेजरको उपस्थिति रहेको कार्यक्रममा मन्त्री शर्माले भने, ‘सामुदायिक रेडियोहरूको भविष्यलाई कसरी उज्ज्वल बनाउने र राष्ट्रले चाल्नुपर्ने कदमको विषयमा पनि छलफल होस् र छलफलका निष्कर्ष मन्त्रालयलाई पनि दिनुस् ।’ तपाईंहरूले निकालेको निष्कर्ष सरकारलाई नीति तथा कार्यक्रम र बजेट बनाउनसमेत काम लागोस् । सामुदायिक रेडियो बचाउन र सामाजिक जागरण ल्याउन के-कस्तो नीति तथा कार्यक्रम ल्याउनुपर्छ खुलेर छलफल गर्नुहोस् । अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवसको सन्दर्भ पनि कार्यक्रममा जोडिएकाले सामुदायिक रेडियोमा आबद्ध महिलाको नेतृत्व र दिगो बनाउन सक्ने विषयमा समेत छलफल गर्नुहोस् ।’

रेडियो धादिङका संस्थापक अध्यक्षसमेत रहेका पूर्वमुख्यमन्त्री तथा प्रतिनिधिसभा सदस्य राजेन्द्रप्रसाद पाण्डेले ०४६ साल चैत १४ गतेको भएको व्यवस्था परिवर्तन गर्न गरिएको आन्दोलनको सन्दर्भ उठाउँदै बिबिसी नेपाली सेवाको समाचारबाट आन्दोलन उठेको बताए । आन्दोलनमा मानिस निस्कन सकेका थिएनन् । नेताहरू मात्र सडकका थिए । जब बिबिसीले १०औँ हजार नागरिक व्यवस्था परिवर्तन गर्न सडकमा उत्रिए । नेपालमा व्यवस्था परिवर्तन हुने सङ्केत देखियो भन्ने समाचार सुनेपछि १५ गतेबाट आन्दोलनमा अत्यधिक मानिस सडकमा आएको स्मरण उनले सो अवसरमा सुनाए । ०६२/६३ मा पनि धादिङ डोकोमा रेडियो सञ्चालन गरेर आन्दोलनमा मानिस उतार्न सहज भएको बताउँदै त्यही डोको रेडियोको प्रभावबाट रेडियो धादिङ सञ्चालनमा ल्याइएको बताए । यसकारण सामुदायिक रेडियोले सकारात्मक परिवर्तनमा भूमिका निर्वाह गर्नुपर्छ । सरकारले पनि सामुदायिक रेडियो टिकाउन उपयुक्त नीति तथा कार्यक्रम र बजेट बनाउनुपर्ने बताए । आजको दिन पनि धादिङ जिल्लाकौ सबै गाउँबस्तीमा सञ्चार सुविधा नपुगेको र सबै टोलबस्तीमा रेडियो सुन्न सक्ने अवस्था नभएकाले मन्त्रीको ध्यानाकर्षण उनले गराए ।

राजनीतिक दलहरूले चलाएको आन्दोलनमा सञ्चार जगत्को सकारात्मक सहयोगले आन्दोलन सफल भएको बताउँदै प्रतिनिधिसभा सदस्य अच्युत मैनालीले सामुदायिक रेडियोमा आबद्ध सञ्चारकर्मी तथा अभियन्ताको स्वास्थ्य बिमा सरकारले गर्नुपर्नेमा जोड दिए । संंसार प्रविधिमैत्री भइसकेकाले प्रविधिको प्रयोग गर्न सक्ने वातावरण सरकारले बनाइदिनुपर्ने बताए । धादिङ ०६२÷६३ को आन्दोलन सफल बनाउन डोकोमा सञ्चालन गरेको रेडियोको भूमिका स्मरण गर्दै प्रतिनिधिसभा सदस्य रामनाथ अधिकारीले सामुदायिक रेडियोलाई अहिले अनलाइन सञ्चारमाध्यम र सामाजिक सञ्जालले चुनौती थपिएको बताए । त्यो चुनौतीको सामना गर्नु स्थानीयको विश्वास जित्ने समाचार र कार्यक्रम प्रसारण गर्नुपर्नेमा उनले जोड दिए । सबैको हातमा मोबाइल छ । नेट भएपछि सबै समाचार मोबाइलमा आउँछ । तर, आफूलाई बिहानको समाचार रेडियोबाटै सुन्नुपर्ने बानी परेकाले ६ बजेदेखि ७ बजेसम्म रेडिया नै सुन्ने गरेको बताए । सामुदायिक रेडियोले स्थानीयलाई लक्षित गरी स्थानीय समाचार तथा कार्यक्रम प्रसारण गर्न जोड दिनुपर्ने बताए । सामुदायिक रेडियो प्रसारण सङ्घका अध्यक्ष अर्जुन गिरीले अझ पनि सामुदायिक रेडियोमैत्री ऐन-कानुन पर्याप्त नभएकाले मन्त्रीको ध्यान त्यसतर्फ जानुपर्ने बताए ।

०५४ साल जेठ ९ पहिलोपटक सामुदायिक रेडियो सगरमाथाले प्रसारण अनुमति पाएको थियो । सामुदायिक रेडियो प्रसारणको २५ वर्ष भएकाले यसै सन्दर्भमा परामर्श सम्मेलन गरिएको रेडियो धादिङका अध्यक्ष सुवास खतिवडाले बताए । सम्मेलनमा आदिवासी जनजातिको भाषा पुनरुत्थान, संरक्षण र प्रवद्र्धनमा सामुदायिक रेडियोको भूमिका, सामुदायिक प्रसारण र सामुदायिक अभियानको साझेदारी, सामुदायिक प्रसारणमा महिला सहभागिता, नेतृत्व विकासका अवसर र चुनौती, सामुदायिक प्रसारणका २५ वर्षका उपलब्धि, मुख्य चुनौती र सम्भावना गरी चार क्षेत्रगत विषयमा कार्यपत्रमाथि प्रस्तुति र टिप्पणी गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । रेडियो धादिङले रेडियो प्रसारण सुरु गरेदेखि नै चेपाङ र तामाङमा समेत समाचार प्रसारण गर्दै आएको छ । चेपाङ भाषामा समाचार प्रसारण गर्ने रेडियो धादिङ हो भने समाचारलेखन तथा वाचक उद्धव चेपाङ हुन् ।